Besluit  Gemeenteraad

Wetgeving

Het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur (verder decreet lokaal bestuur);

De Richtlijn 91/271/EG van 21 mei 1991 inzake de behandeling van stedelijk afvalwater;

Het Besluit van 1 juli 1995 van de Vlaamse regering houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne;

De Richtlijn 2000/60/EG van 23 oktober 2000 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid;

Het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (verder Waterwetboek), dat in artikel 2.3.5. bepaalt dat Pidpa als exploitant van een openbaar waterdistributienetwerk wordt belast met de sanering van het door haar aan haar abonnees geleverde water met het oog op het behoud van de kwaliteit van het geleverde water;

De statuten van de opdrachthoudende vereniging Pidpa en in het bijzonder artikel 2 betreffende het doel te zorgen voor de integraliteit van de watervoorziening en -behandeling, evenals de ontwikkeling en bevordering van hiermee verbonden activiteiten;

Feiten

De Algemene Vergadering van Pidpa heeft in zijn vergadering van 18 juni 2007 een statutenwijziging doorgevoerd om aan geïnteresseerde gemeenten effectief de mogelijkheid te bieden de opdracht inzake 'watersanering'  aan Pidpa toe te vertrouwen (project HidroSan) in een op maat vastgelegde verhouding met de gemeente in kwestie, waarbij de gemeente zelf zowel de uitgebreidheid van de opdracht als de uitvoeringsmodaliteiten ervan bepaalt. Het door de Algemene Vergadering van Pidpa goedgekeurde HidroSan-project maakt het mogelijk om de opdracht van 'watersanering' aan Pidpa te geven, waarbij een individuele rekening ten behoeve van elke tot HidroSan toegetreden gemeente wordt gehanteerd;

De gemeente is deelnemer van Pidpa voor de activiteit ‘watervoorziening’;

In het voorjaar van 2021 heeft de gemeente via een openbare procedure een overheidsopdracht uitgeschreven met als voorwerp “dienstverleningsovereenkomst rioolbeheer” met een looptijd van 10 jaar;

Op 13 april 2021 heeft de gemeenteraad de opdracht “dienstverleningsovereenkomst rioolbeheer” gegund aan Pidpa;

Op 6 september 2021 werd aan Pidpa het bevel tot aanvang gegeven;

De overheidsopdracht die de gemeente in het voorjaar 2021 heeft uitgeschreven met als voorwerp “dienstverleningsovereenkomst rioolbeheer” bestaat uit 9 verschillende modules die elk afzonderlijk afgeroepen kunnen worden;

De gemeente heeft op dit ogenblik 4 modules afgeroepen, nl. module 1 ‘beheer databank’, module 4 ‘project management’, module 7 ‘bouw en beheer IBA’s’ en module 9 ‘opmaak hemelwater- en droogteplannen’;

Op vraag van de gemeente lichtte Pidpa op 6 december 2023 gedetailleerd haar aanbod i.v.m. het rioleringsbeheer toe aan de gemeente;

Het initiële HidroSan-voorstel van Pidpa werd uitgewerkt in overleg met afgevaardigden van de Pidpa-vennoten en werd in de loop van de voorbije jaren, en dit sedert 2007,  in al haar facetten (financieel, technisch en juridisch) aan de Pidpa-gemeenten toegelicht, o.m. tijdens arrondissementele vergaderingen;

Tijdens de toelichting van 6 december 2023 werd het project HidroSan, dat Pidpa ter zake heeft uitgewerkt, toegelicht. De overeenkomst die Pidpa hiervoor uitwerkte legt zowel de door de gemeente bepaalde uitgebreidheid van de bijkomende opties bij de HidroSan-basisopdracht als de modaliteiten van uitvoering ervan vast;

Het college van burgemeester en schepenen heeft in zitting van 9 januari 2024 de intentie bevestigd om de opdrachtuitbreiding aan Pidpa voor het rioleringsbeheer verder te (laten) onderzoeken en voor te bereiden, met als doel om de toetreding in 2024 tot een rioleringsformule van Pidpa voor te bereiden;

Dit heeft als gevolg dat de gemeente de concessieovereenkomst met Pidpa wenst te beëindigen;

De activiteiten beheer van IBA’s (individuele sanering), reinigen van de straatkolken, exploitatie en onderhoud van de pompstations, exploitatie en onderhoud van de gemeentelijke zuiveringsinstallaties worden tevens mee als optie opgenomen en zullen deel uitmaken van de HidroSan-saneringsopdracht aan Pidpa;

Een toetreding tot HidroSan gaat gepaard met daarmee samenhangende stappen zoals het aangaan van de HidroSan-overeenkomst en het intekenen op het HidroSan-aandeel C met een nominale waarde van € 2,50;

Overwegingen

1.       Toetreding Pidpa HidroSan

De Vlaamse overheid heeft de drinkwatermaatschappijen belast met de zorgplicht tot sanering van het door hen aan hun abonnees geleverde water en de drinkwatermaatschappijen aangewezen als het financiële knooppunt van het integrale waterbeleid, gezien zij ook de zuiveringskost (gemeentelijk en bovengemeentelijk) op de drinkwaterfactuur dienen op te nemen;

Rekening houdende met de huidige rioleringsgraad, de huidige zuiveringsgraad, het onderhoud en de verdere optimalisatie en noodzakelijke uitbouw van de rioleringsinfrastructuur op ons grondgebied zullen er nog inspanningen worden gevraagd van onze gemeente, zowel op financieel, als op technisch en administratief vlak om deze investeringen te realiseren;

In het kader van de concessieovereenkomst tussen de gemeente en Pidpa (in samenwerking met Aquafin) dient elke module afzonderlijk te worden afgeroepen door de gemeente, waarna Pidpa een offerte opmaakt per module;

Vervolgens dient de gemeente de offerte goed te keuren en kan de opdracht door Pidpa in uitvoering gaan. Per kwartaal en per module maakt Pidpa haar facturatie op;

Dit heeft als gevolg dat er geen overkoepelende opdracht is voor het rioleringsbeheer, wat de gemeente als niet-optimaal ervaart;

Ook de administratieve belasting voor zowel onze gemeente, als Pidpa is groot;

Dit kan vereenvoudigd worden door een toetreding tot een rioleringsformule van Pidpa, waarbij jaarlijks een financieel plan ter goedkeuring wordt voorgelegd die de volledige rioleringsopdracht omvat;

Voor onze gemeente is het bijgevolg interessant en voordeliger om de concessieovereenkomst met Pidpa te beëindigen en toe te treden tot een rioleringsformule van Pidpa;

Pidpa is als exploitant van het openbaar waterdistributienetwerk niet enkel decretaal aangewezen als instantie die verantwoordelijk is voor de watersanering in onze gemeente, maar is tevens als integraal waterbedrijf de aangewezen partner om de rioleringstaken van de gemeente over te nemen, gezien dan het beheer van zowel drinkwater als afvalwater in één hand zit en zodoende effectief gestalte kan worden gegeven aan het integraal waterketenbeheer;

Op die manier kan immers de knowhow worden gebundeld. Dergelijke samenwerking leidt tot schaalvoordelen, die zich onder meer uiten in besparingen zowel bij aankoop en voorraadbeheer als bij aanleg en exploitatie van de netinfrastructuur;

Pidpa doet beroep op Aquafin om het rioleringsbeheer in onze gemeente aan te bieden. Op die manier kunnen zij hun sterktes bundelen;

Beiden hebben een ruime ervaring in rioolbeheer. Aquafin heeft een sterke expertise in bovenlokaal en lokaal rioleringsbeheer. Pidpa is als integraal waterbedrijf actief in drinkwaterproductie en –distributie en is tevens de grootste rioolbeheerder in de provincie Antwerpen;

Door de sterktes van beide partijen maximaal in te zetten, creëert deze samenwerking de grootst mogelijke meerwaarde voor de gemeente;

Het in het ontwerp van HidroSan-overeenkomst gereflecteerde voorstel van Pidpa houdt in dat de reeds door de gemeente geleverde inspanningen inzake rioleringen worden gerespecteerd, in die zin dat alle bestaande infrastructuur eigendom blijft van de gemeente en dat de door de inwoners ten laste genomen bijdragen en vergoedingen enkel zullen aangewend worden voor het rioleringsbeheer binnen de gemeente zelf. Eveneens bestaat de mogelijkheid dat de gemeente ook eigenaar wordt van de nieuwe infrastructuur die door Pidpa zou worden aangelegd, mits vergoeding van de BTW, die Pidpa desgevallend verplicht zal zijn aan de Belgische Staat terug te betalen wegens herziening van de in aftrek gebrachte voorbelasting bij het bouwen van de nieuwe infrastructuur;

Een gemeentelijke HidroSan-opdrachtverlening aan Pidpa inzake 'watersanering' gaat gepaard met het verlenen van een exclusief gebruiksrecht op de bestaande infrastructuur, wat inhoudt dat Pidpa deze infrastructuur in stand zal houden, beheren, exploiteren en onderhouden, en desgevallend renoveren en verbeteren, en met de regeling van wederzijdse rechten en verplichtingen bij de toetreding inzake watersanering tot Pidpa;

Het HidroSan-voorstel is uitermate interessant voor de gemeente, en biedt talrijke voordelen :

• administratieve vereenvoudiging t.o.v. de huidige concessieovereenkomst;
• overkoepelende opdracht voor het volledige rioleringsbeheer binnen de gemeente;
• de concrete werking van Pidpa-HidroSan garandeert continuïteit in de door de gemeente noodzakelijk geachte onderhouds- en investeringswerken die effectief worden voorbereid, opgestart, dan wel worden verdergezet;
• continuïteit in de opmaak van hemelwaterplannen en strategische onderhoudsplannen;
• continuïteit van het levenscyclusbeheer;
• opvolging van GIS databeheer en –ontwikkeling;
• de HidroSan-formule garandeert schaal- en synergievoordelen;
• Pidpa-HidroSan vult automatisch ten behoeve van de opdrachtgevende gemeente de verplichting in wat betreft de keuring van de privé-waterafvoer en wat betreft de controle en rapportage ter zake;

In de loop van 2008 (22/5/2008) werd door de toen ter zake bevoegde Vlaamse Minister, mevrouw Hilde Crevits, in de Commissie Leefmilieu expliciet gesteld: “De initiatieven van de opdrachthoudende verenigingen zorgen dus voor de wettelijke invulling van de gemeentelijke saneringsverplichting en worden conform de decretale bepalingen in samenwerking met de drinkwatermaatschappijen georganiseerd. Dankzij de beheersoverdracht wordt de gemeentelijke saneringsverplichting overgedragen aan de opdrachthoudende vereniging, die vervolgens moet instaan voor de noodzakelijke investeringen om te voldoen aan de Europese en Vlaamse verplichtingen inzake zuivering van afvalwater. Dit is inherent aan haar opdracht die zij van de aangesloten gemeenten heeft gekregen. Sancties bij het niet voldoen aan deze verplichtingen zijn voor rekening van de opdrachthoudende vereniging. Dat is niet onbelangrijk.”;

Rekening houdend met al het voorgaande en rekening houdend met de bepalingen van artikel 2.6.1.3.3.§2 van het Waterwetboek - heeft de Vlaamse overheid bevestigd dat de gemeente ook de opdracht inzake het operationele aspect van het beheer van afvalwater en hemelwater bij Pidpa als waterbedrijf en opdrachthoudende vereniging kan onderbrengen, zonder dat een publieke marktbevraging dient te gebeuren. Dit kan ook duidelijk worden afgeleid uit rechtspraak van het Europees Hof van Justitie. Bovendien werden de elementen van deze 'In house'-rechtspraak thans ook overgenomen in artikel 30 van de wet inzake Overheidsopdrachten van 17 juni 2016 (BS 14 juli 2016);

Dat wil zeggen dat, in de geschetste omstandigheden, het onderzoek van de diverse mogelijkheden en aspecten heeft geleid tot de conclusie dat niet wordt geopteerd voor het uitschrijven van een overheidsopdracht of voor het organiseren van een marktbevraging betreffende een concessie van een openbare dienst. Hierbij kan ook verwezen worden naar artikel 420 van het decreet lokaal bestuur, dat inhoudt dat er geen overheidsopdrachtenprocedure te volgen is inzake een uitbreiding van een opdracht aan een intergemeentelijk samenwerkingsverband;

 

2.       Opties 

      

Pidpa biedt bij de HidroSan overeenkomst verschillende opties aan die uitermate interessant zijn voor de gemeente, zijnde :

- beheer van het grachtenstelsel,

- reinigen van de straatkolken,

- aanleg van nieuwe huisaansluitingen,

- exploitatie en onderhoud van de pompstations,

- exploitatie en onderhoud van de gemeentelijke zuiveringsinstallaties,

- IBA’s (individuele behandeling afvalwater/individuele sanering),

De gemeente opteert ervoor om vanaf 1 juli 2024 al deze opties die door Pidpa-HidroSan worden aangeboden te lichten. Pidpa overlegt met de gemeente welke taken de gemeente eventueel in onderaanneming kan uitvoeren.

De individuele saneringsplicht, meer bepaald de bouw en exploitatie van individuele waterzuiveringsinstallaties (IBA), werd reeds bij gemeenteraadsbesluit van 25 april 2022 gemeentelijk (collectief) gemaakt.

 

3.       Gemeentelijke saneringsbijdrage en –vergoeding (GSB/GSV) en gemeentelijke individuele saneringsbijdrage en –vergoeding (BIS/VIS)

Een gelijke behandeling wordt beoogd van enerzijds de drinkwaterabonnees en anderzijds de eigen waterwinners, zodat een gelijke aanrekening van de gemeentelijke saneringsbijdrage en -vergoeding aangewezen is;

Bij gemeenteraadsbesluit van 16 december 2019 heeft de gemeente het tarief van de gemeentelijke saneringsbijdrage en -vergoeding vanaf 2020 vastgelegd op het decretaal toegelaten maximumtarief, zijnde 1,4 keer het tarief van de bovengemeentelijke saneringsbijdrage;

Het tarief van de gemeentelijke saneringsbijdrage en –vergoeding (GSB/GSV) zal vanaf 1 juli 2024 ongewijzigd behouden blijven;

Wat de individuele saneringsbijdrage en – vergoeding betreft wordt tevens een gelijke behandeling beoogd van enerzijds burgers waarvoor collectieve sanering (openbare riolering) voorhanden is of voorzien wordt en anderzijds burgers waarvoor individuele sanering (IBA) voorhanden is of voorzien wordt;

Het tarief van de bijdrage (BIS) en vergoeding (VIS) voor individuele sanering op gemeentelijke vlak kan vanaf 1 juli 2024 ongewijzigd behouden blijven op de som van het bedrag van de gemeentelijke saneringsbijdrage verhoogd met het bedrag van de bovengemeentelijke sanerings-bijdrage;

De hoegrootheid van het tarief van de GSB/GSV en BIS en VIS kan jaarlijks, mits voorafgaande melding (uiterlijk vóór 17 december), per kalenderjaar worden aangepast;

Pidpa rekent een percentage als administratieve vergoeding aan op de geïnde bedragen (momenteel 4,11%);

 

4.       Tarief aansluitrecht openbare riolering en IBA

 

De aanleg van openbare rioleringsinfrastructuur en de aansluiting van een eigendom op de openbare riolering geneert kosten;

De gemeente heeft bij gemeenteraadsbeslissing van 27 mei 2024 een contantbelasting vastgelegd voor een aansluiting op de openbare riolering. De contantbelasting werd vanaf 1 juli 2024 vastgesteld op 500 euro (excl. BTW) per standaard huisaansluiting of aansluiting  op een IBA 1-6 InwonersEquivalent (IE) woning + beperkte bedrijfsactiviteit bij een eerste aansluiting en een contantbelasting ten bedrage van de reële kosten voor aansluiting van een niet standaard huisaansluiting;

Een gelijke behandeling van enerzijds burgers waarvoor collectieve sanering (openbaar rioleringsnet) voorhanden is of voorzien wordt en anderzijds burgers waarvoor individuele sanering (IBA) voorhanden is of voorzien wordt, wordt beoogd;

Het is aangewezen om de aanrekening van de contantbelasting voor wat betreft het aansluitrecht voor riolering of IBA’s te laten innen door Pidpa HydroSan;

 

5. Niet standaard aansluiting IBA - Exploitatievergoeding (IBIS/IVIS)

 

Pidpa HidroSan biedt aan om de aanrekening van de kost voor de bouw en/of exploitatie voor IBA’s ook uit te voeren voor IBA’s waarbij er wat betreft het luik individuele sanering niet volledig voldaan is aan de toepassingsvoorwaarden van het Waterwetboek (IBA’s die niet enkel aan woongelegenheden verbonden zijn en/of niet louter huishoudelijk afvalwater zuiveren);

Bij gemeenteraadsbeslissing van 25 april 2022 stelde de gemeente reeds tarieven vast voor de aansluiting van een niet standaard IBA en de exploitatievergoeding door de niet standaard IBA’s;

Deze tarieven blijven vanaf 1 juli 2024 ongewijzigd - behalve voor aansluiting standaard IBA - behouden als volgt :

De kost voor de bouw (aanleg, aansluiting op en opstart) van IBA’s, die niet enkel aan woongelegenheden verbonden zijn en/of niet louter huishoudelijk afvalwater zuiveren, wordt als volgt aangerekend :
-           500,00 EUR (excl. BTW) in geval van een IBA 1-6 InwonersEquivalent (IE) woning + beperkte bedrijfsactiviteit bij een eerste aansluiting;
-           het saldo van de investering verminderd met de door Pidpa (te) ontvangen subsidie in geval van (1) een IBA 1-6 IE waarop enkel water afkomstig van een bedrijfsactiviteit aangesloten wordt, (2) een IBA 7-12 IE waarop water afkomstig van een bedrijfsactiviteit en eventueel een woning aangesloten wordt en (3) een IBA 13-20 IE waarop water afkomstig van een bedrijfsactiviteit en eventueel een woning aangesloten wordt;
 
De kost voor de exploitatie van IBA’s, die niet enkel aan woongelegenheden verbonden zijn en/of niet louter huishoudelijk afvalwater zuiveren, zal worden aangerekend in de vorm van een jaarlijkse exploitatievergoeding - met maximaal 3 jaartarieven - i.f.v. het aantal inwonersequivalenten. De 3 jaartarieven van die exploitatievergoeding worden vastgesteld in functie van het aantal inwonersequivalenten;
De jaarlijkse exploitatievergoeding zal periodiek aangerekend worden pro rata het werkelijk aantal dagen aan het tarief van het betrokken kalenderjaar.
De 3 jaartarieven van de exploitatievergoeding voor de bouw en/of exploitatie voor IBA’s die niet enkel aan woongelegenheden verbonden zijn en/of niet louter huishoudelijk afvalwater zuiveren, worden vastgesteld op :

 

               

Pidpa, zoals dat ook bij de facturatie van BIS/VIS het geval is, rekent een bepaald percentage als administratieve vergoeding aan op de bedragen van die ‘jaarlijkse exploitatievergoeding’ (momenteel 4,11%);                    
Door de aanrekening van de kost voor de bouw en/of exploitatie, voor IBA’s die niet enkel aan woongelegenheden verbonden zijn en/of niet louter huishoudelijk afvalwater zuiveren, door Pidpa te laten uitvoeren, kunnen de wijzigingen n.a.v. het overstappen van huishoudelijke activiteiten naar niet-huishoudelijke activiteiten en omgekeerd (wat telkens een aanpassing inhoudt van zowel het drinkwatertarief als van de tarieven m.b.t. de  IBA), steeds via een aangepaste facturatie door Pidpa gebeuren;
De  jaartarieven voor exploitatie van IBA’s die niet enkel aan woongelegenheden verbonden zijn en/of niet louter huishoudelijk afvalwater zuiveren, kunnen jaarlijks, mits voorafgaande melding gebeurt (uiterlijk vóór 17 december), worden aangepast. De tarieven wijzigen niet in de loop van een kalenderjaar;